Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Köse tarafından yürütülen proje ile pazarın ihtiyacı olan, erken olgunlaşabilen ve üreticilerin gelirini arttırabilecek yeni üzüm çeşitleri geliştiriliyor.
Çekirdeksiz ve erkenci üzüm çeşitlerinin melezleme ıslahı yoluyla geliştirilmesinin hedeflendiği projede Bahçe Bitkileri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Köse projesinde Victoria, Trakya ilkeren, red globe, prima, cardinal, Yalova incisi ve çavuş gibi üzüm çeşitlerini kullanıyor. Melezleme çalışmalarında kullanılan sultani çekirdeksiz, Tekirdağ çekirdeksizi, crimson seedless çeşitlerine ait çiçek tozları ise Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsünden temin ediliyor.
Melezlemeler sonucunda elde edilecek yeni bireylerin ilerleyen yıllarda salkım ve tane özelliklerinin yanı sıra erkencilik durumları belirlenecek. Bu üzüm çeşitlerinin çekirdeksiz, beyaz ya da renkli taneli, verimli, yeme kalitesi ve albenisi yüksek, ihracata uygun çeşitler olması amaçlanıyor. Geliştirilecek erkenci üzümler sayesinde özellikle Akdeniz Bölgesi’nde örtü altı bağcılığına yeni çeşitlerin kazandırılması ve ihracata yönelik erkenci üzüm yetiştiriciliğinin artması hedefleniyor.
"Piyasada beyaz, erken olgunlaşabilen ve çekirdeksiz çeşitte sıkıntı var"
Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Bülent Köse, "Seramızda melezleme yoluyla farklı üzüm çeşitleri geliştiriyoruz. Amacımız ülkemizde en erken oluşabilecek erkenci üzüm çeşitlerini geliştirebilmektir. Bu amaçla beyaz ya da diğer renkli çeşitlerle, diğer erkenci çeşitleri melezleyerek beyaz ve çekirdeksiz ile renkli çeşitler geliştirmek için çalışıyoruz. Pazarın ihtiyacı olan çok erkenci Akdeniz gibi Mersin gibi bölgelerde, örtü altı tarıma uygun olabilecek çeşitleri geliştirmeyi hedefliyoruz. Melezleme çalışmalarında Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsünden temin etmiş olduğumuz sultani çekirdeksiz, Tekirdağ çekirdeksiz, crimson seedless gibi çeşitlerin çiçek tozlarını kullanıyoruz. Burada ana ebeveynler olarak iri taneli Victoria çeşidi, erken olgunlaşabilen Trakya ilkeren, prima, early sweet çekirdeksiz çeşitleri melezleme yoluyla kullanarak çok erken olgunlaşabilecek ve özellikle ihracatta elimizi güçlendirebilecek, üreticilerimiz karlılığını arttırabilecek çeşitleri geliştirmeyi hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Melezleme çalışmaları devam ediyor”
Projenin yeni başladığını belirten Köse, “2’nci yılındayız. Melezleme çalışmaları devam ediyor. Melezlemelerden elde ettiğimiz bitkilerimizde yeni yeni gelişmeye başladı. Bu süreç uzun bir süreçtir. Hemen bugünden yarına sonuç almak biraz zor. Çalışmalarımız devam ediyor. Ümit var çeşitlerimizi meyveleri gördükten sonra tespit edip bunlar üzerinde daha sonra tescil çalışmaları yoluyla çeşit vasfı kazandırılacaktır. Bunun yanı sıra red globe gibi geçici ama kalitesi çok yüksek olan çeşitlerle çekirdeksiz, Tekirdağ çekirdeksizi, sultani çekirdeksiz, early sweet gibi çeşitlerle bunları melezleyerek beyaz, renkli çeşitler elde edebilmek istiyoruz. Piyasada beyaz, erken olgunlaşabilen ve çekirdeksiz çeşitte sıkıntı var. Ülkemizde ihracatı ve üreticilerin gelirini geliştirmeyi hedefliyoruz” dedi.
"Hastalıklara dayanıklı çekirdeksiz çeşit"
Bülent Köse ayrıca şunları söyledi: "TÜBİTAK 1001 projesi kapsamında Karadeniz bölgesinde yetişen ve Prof. Dr. Hüseyin Çelik hocamız tarafında tescil ettirilmiş olan 2 adet kokulu üzüm çeşidi kullanarak Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsünden temin ettiğimiz sultani çekirdeksiz, Tekirdağ çekirdeksiz, crimson seedless çiçek tozları ile bunları melezleyerek hem hastalıklara dayanıklı hem de çekirdeksiz çeşit geliştirmeyi hedefliyoruz.”
DİNLE